7. Hengforden Modern Onderwies
Hallef oktober zeuven-en-veertig begon Gerrit an de tweeklassige schole in Hengforden. De schole had driee lokalen en was in 1892 as drieemansschole begonnen. Het was noe een tweemansschole met precies achtenvieftig kinder. De Meester stond in het tussenlokaal en hee had de leerjören viere tut en met achte. De Juffrouw, de vrouwe van de Meester, had ene tut en met driee ehad en zee zat in het eerste lokaal al op Gerrit te wachten. Zee lei hem uut dat hee klasse ene, twee en driee kreeg, en dat hee met het reuster derbie zelluf möör most kieken hoe of hee de zaken anpakten. Zee ging weg, toen zee de kindekes van zes jöör en older, tut ongeveer tien jöör, binnen eloaten had en Gerrit as ‘de nieje meester’ an hun veur-esteld had. Disse maniere van handelen stond Gerrit best an.
Hee begon met zieneigen veur te stellen in het Nederlands. Diee taal snapten zee allemoale! Toen vroeg hee ze ene veur ene hoe of zee heetten. Hee herhaalden steeds iedere name en oke de namen van de kinder diee al ewest wären. Toen ze allemoale an de beurte ewest wären, ging hee de vier riejen banken langes, tikten elk kind lichtjes en vrindelijk op de scholder en hee neumden de name van het kind. Zoo kenden hee binnen een hallef uurken alle namen en … hee wist dat zee allemoale plat proatten.
Um der zelluf goed in te kommen hees hee zich op de hoge stool veur de klasse, wees op de prachtige muurschilderingen van de grote kaerte van Nederland en diee van Nederlands-Indië en hee ging met ze met de boot op reis van Amsterdam nöör Batavia, de reis diee hee meschiens zol motten maken as hee gin vriestelling van militaire dieenst kreeg. De kinder hingen an zien lippen.
Toen kwam de gymnastiekleraer binnen. Hee stelden zich veur. Olst bleek een heel moderne gemeente met een gemeentelijke middelböör bevoegde leraer lichamelijke oefening! Gerrit nam de kinder mee nöör het derde lokaal. Hee mocht uutrusten, onderwiel de gymleraer de kindekes grond- en toesteloefeningen gaf. Gerrit mocht dat leste zelluf nieet! Hee had enkeld de ‘huppelakte’.
Ook het lesreuster was erg modern. Allenig zingen, Handenärbeid (dat stond zellufs op het reuster), gymnastiek en tekenen wieren klassikaal egeven, de andere vakken per klassegroep. Bieveurbeeld: eerste klasse – rekenen, tweede klasse – taal, derde klasse – aardrijkskunde. Dat gaf bie zien onderwies ongekende meugelijkheden! Döör zol hee handig gebruuk van maken.
De eerste dag liep heel veurspoedig. Gerrit was zoo meu as een hond. Gelukkig was hee met de busse van de ‘Salland’. Diee had een halte bie ‘zien’ schole. Um driee uur ging de schole uut en um ongeveer hallef viere kwam de busse deur Hengforden. Um tien veur viere was hee bie het station in Dèventer en um vier uur liet hee zich uutgeput an de Rozengaarderweg noa een “Moder, ik bin der weer” op de divan vallen .“Hoe heijtehad?” vroeg Moder toen zee hem thee in deej. Gerrit stak zien doem op veur hee in sloap viel. Toen hee wakker wier was zien thee kold eworden. Möör hee had een lekker geveul! De schole stond hem an.
*Tut november had Gerrit in Hengforden een fijne tied. Op 17 november 1947 most hee opkommen bie de Huzaren van Boreel. Hee had nog gin vriestelling ekregen. Diee kreeg hee trouwens ook nieet ‘wegens persoonlijke onmisbaarheid’.
*Zoo gingen veur de schole in Hengforden en veur hem ‘räre’ tieden kommen. Pas in augustus 1949 kon Gerrit zien onderwiestaak weer op zich nemmen, wat hee dan ook met plezier deej! Bliej stapten hee toen noa de zomervakantie ‘zien’ schole weer in. De kinder uut de eerste klasse zatten noe in de derden. Van twee klassen most hee de namen opniej leren. Gin nood!
*Ziee ook “Een Dèventer Jonge in Volkssanatorium Hellendoorn”.