Pionnen onder de Preekstoel 9
HET ATELIER
In de kern van het kleine ‘Kikkerdiep’, een dorpje tegen de IJsseldijk, stond de kerk. Zijn stompe torentje was uit het land van polders en uiterwaarden en vanuit het huis van De Vree goed zichtbaar, hoewel de afstand zeker vijf kilometer was. De meeste jongeren hadden al lang het plaatsje verlaten en ergens anders een bestaan gezocht; de ouden en vergrijsden leefden er een wachtend bestaan. ---
Een aantal huisjes langs de Zandwetering werd bewoond door kunstenaars, die de rust van het dorp verkozen hadden boven het lawaai van Deventer en Zwolle. Daar het dorpje nog niet ontdekt was door de toeristendrijvers, leken de sierlijke uithangborden met ‘Kunstschilder’, ‘Keramiek’, ‘Handwerk’, ‘Collages’, ‘Miniaturen’, vrij zinloos; het plaatsje leefde niet meer, het sluimerde slechts.---
De kerk was het atelier van Bob de Vree. Toen de laatste predikant voorgoed vertrokken was, omdat de lasten van de evangelieverkondiging niet langer door de te kleine kerkgemeenschap gedragen konden worden, was het gebouw in het bezit van De Vree gekomen; hij had er zijn atelier gevestigd. Op de ronde bogen boven de zware eikenhouten deuren van de hoofdingang stond in passende gouden goudystout hoofdletters “GALA DE VREE” . -
In de ruime kerkhal waren vier kleinere deuren zichtbaar, die toegang gaven tot het toiletgedeelte, de kosterswoning, de hoge gewelfde kerkruimte en de consistoriekamer. In de oude woning, waar vele kostersgeneraties hun sporen nagelaten hadden, woonde Ada Weekamp, de secretaresse van De Vree. Zij was een lange, slanke, blonde vrouw, wier hele manier van doen een aangename, vrolijke persoonlijkheid vermoeden deed. Ze zat in een van haar gemakkelijke rieten stoelen peinzend een filtersigaret te roken. De asbak op het bijzettafeltje lag vol lange uitgedrukte harmonicapeuken. -
“Bob sprak in raadselen en was slaperig”, zei ze tegen Karel, die tegenover haar zat. “Voor ons auto-ongeluk had hij nauwelijks belangstelling en hij had het over ontwikkelingen die komen gaan. Wat zou hij daar nou weer mee bedoelen?”. ---
Karel Rosman haalde zijn schouders op: “Zinloze vraag lijkt mij. Natuurlijk gaat het over de slechte financiële situatie waarin we verkeren en waar we uitvoerig over gepraat hebben. Hij zal wel afwikkeling in plaats van ontwikkeling bedoelen. Op de fles gaan we, dat is zo klaar als een klontje. Als boekhouder van deze zaak heb ik een duidelijk overzicht van de lasten en baten, dat heb ik al eens vaker gezegd, en daaruit blijkt dat onze reserves bijna uitgeput zijn. Ik zie er geen gat meer in. Na de Geestelijkheid vliegt nu de Galakleding dit gebouw uit”. ---
“Hadden we dat ongeluk maar niet gehad, dan wist ik nu meer”, zei Ada. “Stom van je om die fietser geen voorrang te verlenen”. Karel zweeg. Hij kon slecht zeggen dat hij zijn hoofd zo bij de zaak gehad had, dat hij de man helemaal niet opgemerkt had. En ze waren er toch goed vanaf gekomen? Er was alleen veel blikschade. De auto moest weggesleept worden. ---
Hij stond op. “Ik ga naar huis. We zullen moeten afwachten, wat onze baas wil. Het wordt pompen of verzuipen”. ---
Ada liet hem uit, bleef staan tot hij om de hoek verdwenen was, ging naar binnen, sloot de deur, liep naar de grote holle ruimte waar vroeger de kerkgangers zaten, zette enkele schakelaars om; de oude kroonkandelaars met elektrische kaarsen lieten hun licht vallen over het atelier. Tegenover haar hing hoog aan de muur de preekstoel. Over het middenpad schreed ze erheen, beklom hem, hand aan de leuning. Ze overzag de ruimte. ---
Vooraan stonden in gelid de twee rijen van dertien naaitafels, daarachter enkele oude kerkbanken, waarop een dertigtal torsen als gelovigen haar loshoofdig zaten aan te staren. Bovenop het koor, waar het orgel gestaan had, zag ze opgestapeld meubilair. …
