Zwiksken
> Categorie: Columns Deventer Dagblad
Gepubliceerd: zondag 21 juni 2009
"Wat is voor jou Eeuwigheid, Gerrit?" Ik hoef over het antwoord niet na te denken. "Eeuwigheid is een zwik zonder begin en zonder einde, waaraan de tijd geregen wordt". Niet vattend kijkt iedereen mij aan. "Luister en huiver, van de grootsheid van Eeuwigheid", vul ik aan."Ga allemaal met mij mee naar Niesselt, de IJssel. Ik heb geen hengeltje over de schouder, maar ik wil wel gaan vissen. Wij zijn allen kinderen van een jaar of tien. Waar gaan wij op vissen? Op esselingen natuurlijk, die in scholen bij elkaar drommen. Ik loop naar een knotwilg. Dat zien jullie. Wat ruk ik eraf met kracht? Een twijg. Een zwiek, een zwik. En ik snij er een nog kortere zwik af, een zwiksken, of zoals ze in Salland en op de Oost-Veluwe zeggen een zwiksien. Eigenlijk lieg ik nu, maar het wordt zo wel duidelijk waarom. Van de zwik verwijder ik alle zijscheutjes met bladeren. Bie 't zwiksken' loate ik tekskes en blakes an 't uutende zitten. Dan haal ik mijn snoertje uit de broekzak en ik maak van de zwik een mooie hengel. Jullie staan allemaal achter mij te kijken, terwijl ik ingooi. Natuurlijk heb ik een bolletje brooddeeg aan de angel. Beet. Ik sla. Binnen is de eerste esseling. Ik neem, let goed op, het zwikje, het zwiksken, het zwiksien. Het afgesneden, gepunte, vrij dunne uiteinde steek ik achter een kieuw langs door de bek weer naar buiten en ik rijg de vis als een kraal aan mijn 'zwiksken'. De vis kan er niet af, want het andere eind van het zwikje is immers gepluimd. Volgende worp. Beet. Volgende worp .... , beet, beet, beet, beet ... .Ik ben uitgevist, en ik vraag: "Hoeveel heb ik gevangen?" En een van jullie zal antwoorden, degene die zijn dialect nog beheerst: "Gerrit, ik hebbe ze nieet eteld, möör het is een heel zwiksken!" Die persoon kent namelijk de huidige betekenis van zwikje, zwiksken, zwiksien: hoopje, partijtje, zootje. Een zwikje in de betekenis van twijgje komt niet meer voor, denk ik. Vandaar dat ik zei, dat ik loog, toen ik als betekenis voor twijgje, zwiksien en zwiksken gaf.Ik moest eens een inboedel op waarde schatten. "Ach, schat het hele zwikje maar op vijfentwintig gulden", zei de notaris. Hij gaf precies weer, wat een zwikje is.Eeuwigheid is een twijg, zwik, zonder begin en zonder einde. De tijd blijft eraan hangen. Dat zijn wij. Wij blijven eraan hangen. Een hele zwik tijd hangt al aan de eeuwigheid. En Eeuwigheid kan ons hele zwikje aan. Hoe vaak zeggen jullie niet: "Je kunt het hele zwikje van mij cadeau krijgen!" Kijk, ook die waarde hangt aan de zwik die Eeuwigheid heet. Eeuwigheid kent geen tijd. De visjes die aan het zwikje hangen, zijn uit de tijd. In Eeuwigheid bestaat geen tijd. Ook niet aan het zwikje dat ik nu omhoog houdt, in gedachten natuurlijk, want dit was slechts een verhaal uit mijn jeugd, een gebeurtenis die mij overigens mijn, voor velen onbegrijpelijke, definitie van Eeuwigheid deed vinden. En in gedachten buig ik mijn twijg tot een ovaal of ellips of cirkel.Middeleeuwen. Zwik is swick. In het Middelhoogduits is het zwic, in het Oudhoogduits zwec. In al deze gevallen betekent het woord 'houten pen'. Het woord heeft ook verwantschap met het Oudengelse 'twiccian', dat afrukken betekent. Een twijg wordt afgerukt! Daardoor is verwantschap met twijg heel goed mogelijk.Beste mensen, sta stil bij degenen die in 1999 aan de zwik zijn blijven hangen. Kijk ook naar 2000. Bedenk echter dat we meten met menselijke maten van tijd en ruimte. Ik wense oeluu nog een zwiksken, zwiksien mooie joaren, en een goed uutende en een mooi begin in het nieje millennium. Nog vroagen?" ... .
