GDD VIII Medeklinkers - Vorming - Tekens
Der wördt esproaken van medeklinkers of consonanten, hoeneer bie de vorming döörvan de uutstreuming van lucht uut de longen ópzettelijk óp ene of andere wieze helemoale of veur een deel deur ofsluting van neuze of mond belemmerd wördt.
Döörumme sprèke wiej van (1) plòffers, gliejers, vleujers. (explosieven, spiranten, liquida).
De stembanden kunt bie vorming van een medeklinker goan trillen.
Dat brengt óns töt het ónderscheid: (2) stemhebbende en stemloze medeklinkers.
De resonnantieruumte kan wèèn enkeld de móndholte, möör oke veurnamelijk de neusholte:
(3) orale medeklinkers (móndklanken) en nasale medeklinkers (neusklanken).
De ofsluting van de lucht kan óp verschillende plaatsen gebeuren:
(4) a. beide lippen sluut op mekäre: dubbellippig of bilabiaal
b. ónderlippe tegen boaventanden: liptandig of labiodentaal
c. tongpunte tegen boaventanden: tandig of dentaal
d. tongrugge tegen tandwortelboage: alveolaar
e. tongrugge tegen verhemelte en of achterverhemelte: velaar, gutturaal
f. Achtertonge- ofsluting bie de kèle: gutturaal, velaar
g. Ofsluting in het stròttenheufd of larynx: laryngaal Zoo wordt dus onderscheiden lipklanken, tandklanken,
verhemelteklanken, kèèlklanken.
