Pionnen onder de Preekstoel 20
… Tegen de dijk, op het geregistreerde veld A2, woonde een pion, die in vredestijd, ’s avonds na zijn werk, zijn geest pijnigde met de vraag, hoe het onrecht van het eiland kon worden gebannen. Daar hij een ongeletterd man was, draaiden zijn gedachten voortdurend rond, steeds in hetzelfde kringetje, zodat hij geen steek verder kwam met zijn gepieker. Hoe raar het ook lijkt, het was goed voor hem wanneer er weer een oorlog uitbrak, want dan werden zijn gedachten stil gezet door het ‘bevel is bevel’, zodat hij niet overspannen raken kon. Toch deed deze domme boer, hij was zeer intelligent, een aantal opmerkelijke ontdekkingen betreffende zijn eigen persoon, die hem eerst nieuwsgierig en daarna weetgierig maakten. Bij zijn exploraties vond hij dat zijn persoonsaanduiding ‘Pion’ veranderde als hij een andere functie had. Als eenpuntsinfanterist in de oorlog schold men hem uit voor ‘Piot’. Wanneer hij in zijn boot het moeras overstak naar de vijandelijke linies en onderweg een tegenstander ontmoette, werd zijn werk dat van een ‘Piraat’. Mocht in tijden van vrede de koning een nieuw gala-uniform nodig hebben en hij werd ingeschakeld bij het aankleden van de vorst, dan voelde hij zich bij het naderen van zijn meester een ‘Pias’, omdat hij niet openlijk in opstand kwam tegen de dictator. Pion, piot, piraat, pias. Ze hadden een gemeenschappelijk deel, wat hem verwonderde: PI. En verwondering leidt tot wetenschap en kunst, dat weet een ieder. En deze eenvoudige landarbeider, deze boer ,die in het zweet zijns aanschijns zijn brood verdiende, nam het kloekmoedige besluit te gaan studeren om uit te zoeken wat dat PI was, want PI was gelijk PI en wie PI bezat, had tenminste iets wat de boer ook had en leek dus op hem, was hem enigszins gelijk. En hij voelde dat hij dat gemeenschappelijke moest aangrijpen om tot emancipatie te komen.
Hij koos de theoretische wiskunderichting, de meest exacte wetenschap die hij bedenken kon, en hij begon vanaf de basis, want hij wist van wiskunde nog niets. Van de punt kwam hij op de rechte lijn, toen op de gebogen lijn, dan op de cirkel. En hij leerde ijverig uit zijn boek: ‘Een cirkel is een gebogen lijn waarvan alle punten op dezelfde afstand van één punt liggen; dat punt heet het middelpunt’. En: ‘Een cirkel is de verzameling van alle punten die op dezelfde afstand van één punt liggen’.
En hij vond het mooie definities, want ze vertelden hem iets over hemzelf, want zijn hoofd en romp waren rond; hij kon er veel cirkels over trekken.
Hij leerde een geheimzinnig getal kennen, met behulp waarvan hij de omtrek en de oppervlakte van de cirkel kon berekenen: PI. En hij herkende meteen een stukje van zichzelf en schrok van blijde verrassing, want iets van hem was in de cirkel en iets van de cirkel was in hem. En toen hij ruimtelijke meetkunde ging leren, ontdekte hij dat zijn romp een kegel genoemd werd en zijn hoofd een bol en dat de inhoud van beide vol PI zat.
Toen hij zover was, dacht hij pas weer aan zijn vijftien medepionnen, de zeven witte en acht zwarte, omdat zij allen hadden wat bij de anderen voor een groot deel ontbrak: PI. Toen was hij terug bij af, bij zichzelf dus. Want de wijsheid over zijn soort was zijn ‘eigenwijsheid’. En hij schreef een boek waarin hij alles vezamelde wat PI bezat, tot Piloot en Pirouette toe, en hij gaf het uit onder de titel: ‘Algemene Beginselen der Pionwetenschap’. Hij promoveerde erop tot Doctor in de Pionsofie. Toen was hij een geleerde, maar hij bleef een eenvoudige boer zonder toga.
Natuurlijk lazen in Zwart en Wit allen zijn boek, want hoewel ze niet precies wisten wat PI was, voelden ze toch dat ze iets belangrijks hadden dat alle zaken rond maken kon. En als alle zaken rond waren, zou de rust in Schaakmanië weerkeren en dan zou iedereen in rust en vrede kunnen leven. …
