Strooigoed
Als ik de voordeur open, zie ik sinterklaas voor mijn neus staan. Ik ben niet verrast, want het is nu zijn tijd om te komen. "Kom erin". "Joa, ik dach'e, ik mot is èven bie hem langes; der is een breefken verkeerd bezörgd eworden, zoodoonde". "Ik wist niet dat U onze taal sprak". "Ik proate Duuts, Engels, Frans, Spaans, Italiaans; as ik kwoad bin achter uut de kèle en bie verkoldenheid deur de neuze". Dan lacht de sint uitbundig om zijn eigen grap, die trouwens een baard heeft die langer is als de zijne. "Hier is dat breefken". Het zit in een open omslagje. "Hebt U het al gelezen?" "Wat denk iej noe wel van mien? Hee is an oe e'adresseerd". "Dan lees ik het even voor: "Eèv'n oaver dee stobb'n. 't argste was a'j ze most'n kloov'n. Holt veur 't fernuus. Dat kloov'n ko'j neet zoo moar. Dat mos iej van eemand leer'n. Dee stobb'n mos iej eerst koop'n toentertied in d'n krieg. Zon stobbe mos iej eerst goed bekiek'n. Iej moss'n de narv'n zeen, hoe ze liep'n. Met de biele mos iej dan probeer'n, zek moar, een karf te maken, woor iej dan een kegge in mossen sloan. A'j steeds de juuste narve hadden, en der een paer kegg'n in hadd'n eroust, dan ko'j zon stobbe in tweej'n loat'n knapp'n. Zwoor wark, moar a'j zoo een tied deurging'n, ha'j noa een paer uur'n toch een bult handzoame stukk'n veur 't fernuus. In dèn tied ha'j al neet völle te vrèten, moar 't was wel best veur een mense; meu, moar best veur de baste as keerl van zestien joor. Woor blif de tied; noe verbrandt ze de stobb'n, of loat ze ze kalm zitt'n. Ze hebt gin weerde meer." Einde brief," zeg ik. "Dit is blijkbaar naar aanleiding van mijn stukje over de stobben. De schrijver, Bram EK, weet dus ook wat stobben zijn. Verder heeft hij het kloven aan zijn bast ondervonden".
Dan vraagt Sint Nicolaas waar het woord fernuus vandaan komt, en narven, en karven, en krieg. Ik vertel hem dat fernuus in mijn dialect vaak uitgesproken wordt als fenuus (zonder -r-). Dat het komt van fornuus en dat weer van het Latijnse fornacem. Een fornuis is nog steeds een kookkachel. Wat narven of nerven zijn, weet de sint: zenuw- en voedselbanen. Ook dat woord komt uit het Latijn; nervus is spier of pees. Sint lacht, als hij hoort dat naaien of neien familie is van nerf. Hij zou nooit gedacht hebben dat pezen of nerven vroeger als naaigaren gebruikt werden. En nu is hij toch al zo oud! Karven of kerven zijn insnijdingen. In het Middelduits komen we het tegen als kerben. Het is familie van krabben. "Dan mot de -e- en de -r- van plaatse verwisseld hebben", zegt de sint. Als sinterklaas hoort, dat krieg of krijg misschien verwant is aan kregel, verwondert dat hem niets. Iemand die kregel of kriegel is, zal snel tot het maken van krieg komen. In het Oudhoogduits komen we kreg tegen, wat koppigheid betekent. "Dat moet wel tot oorlog leiden", zeg ik.
"Ik bin nog wat vergèten: kegge", zegt Sint Nicolaas. Helaas moet hij nu even wachten, want dat moet ik uitzoeken. Maar hij heeft de tijd. Dan vertel ik hem eerst het verhaal van 'De familie Kegge' uit de 'Camera Obscura'. En dan zet ik netjes voor hem op een rijtje: kegge, keg; in het Middelnederlands een (ijzeren) wig; in het Oudfries (kei) betekent het sleutel, denk aan het Engelse key. Keg is familie van het Middelnederlands cake, dat (schand)paal betekent. "Iets aan de kaak stellen", zegt Sint onmiddellijk. Dan merk ik op dat ik een probleempje heb, dat ik dit hele gebeuren op wil schrijven, maar geen titel weet. "Strooigoed", zegt sinterklaas meteen. Ik kijk hem verbaasd aan. "Een goed is waardevol, strooien, in het Oudsaksisch stroian, is verspreid uitwerpen. Nu, dat hebt U netjes voor mij en Uw lezers gedaan", zegt hij. Ik bloos tot op mijn rug. Niet, omdat Sint ineens Standaardtaal spreekt.
